سهمیه های کنکور سراسری یکی از مهمترین چالشهای برگزاری این آزمون است. چرا که تاثیر به سزایی برای قبولی داوطلبان در انتخاب رشته کنکور سراسری دارد. بسیاری از داوطلبان گزینش بر اساس سهمیه کنکور سراسری را ناعادلانه میدانند. این داوطلبان معتقدند که سهمیهها باید اصلاح یا حذف شوند. لیست سهمیههای کنکور سراسری را شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس شورای اسلامی و هیئت وزیران مصوب کرده اند. با این حال در مجموع ۱۹ سهمیه در کنکور وجود دارد که قرار است اصلاح شوند. داوطلبان عزیز بعد مطالعه شرایط ثبت نام کنکور سراسری و دارا بودن شرایط اقدام به ثبت نام کنکور سراسری در زمان ثبت نام اعلام شده، میکنند. اما قبل از ثبت نام بهتر از مدارک لازم برای ثبت نام کنکور سراسری و همچنین سهمیه های موجود اطلاعات کافی داشته باشند.
بر اساس لایحهای که سازمان سنجش در این زمینه تهیه کرده تعداد سهمیهها به ۴ سهمیه کاهش می یابد. ابراهیم خدایی رئیس سازمان سنجش آموزش کشور در این باره میگوید: در لایحه پیشنهادی صرفاً حفظ چهار گروه از انواع سهمیه ها در کنکور سراسری شامل سهمیه مناطق، سهمیه ایثارگران، سهمیه استعدادهای درخشان و سهمیه منطبق با نیاز مناطق کم برخوردار مورد تأکید است و پیشنهاد ما حذف سایر سهمیهها است. در این قسمت به راهنمای تمام سهمیه های کنکور سراسری ۱۴۰۱ میپردازیم.
نخستین کنکور قرن جدید با کمترین تغییر نسبت به قبل، در تیرماه ۱۴۰۰ برگزار میشود. البته گمانهزنیها برای تغییر کنکور همواره به گوش میرسد. اگر طرح سازمان سنجش در این خصوص به تصویب برسد سهمیههای پذیرش دانشجو به سه دسته آزاد، مناطق و ایثارگران تقسیم خواهد شد.
اکنون برای پذیرش در آزمونهای سراسری سهمیههای متعددی وجود دارد. نظیر بومی گزینی، قانون عدالت آموزشی، سهمیههای مندرج در قانون خدماترسانی به ایثارگران و اصلاحات بعدی آن، قانون ورود رزمندگان به دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی، سهمیههای مربوط به کارگر نمونه، قهرمانان ورزشی، حافظان قرآن، دانشجوی نمونه کشوری، بهیاری و …
برخی از سهیمه ها در کنکور سراسری 1400 با تغییراتی همراه هستند و یا ثابت باقی مانده اند.
متقاضیان سهمیه های رزمندگان، ایثارگران و خانواده شهدا میتوانند بر اساس شرایط خود متقاضی این سهمیه شوند.
رزمندگانی که بر اساس ماده ۱ و تبصرههای چهارگانه ماده مذکور در آئین نامه اجرایی قانون ایجاد تسهیلات برای ورود رزمندگان و جهادگران داوطلب بسیجی به دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی از تاریخ ۳۱ شهریور ۵۹ تا 27 مرداد ۶۷ حداقل شش ماه متوالی یا متناوب داوطلبانه در مناطق عملیاتی جبهههای نبرد حق علیه باطل حضور داشتهاند. این افراد باید به ارگان ذیربط مراجعه کنند و فرم مخصوص استفاده از سهمیه رزمندگان را تکمیل کنند.
بعد از زمان ثبت نام باید فرم توسط ارگان مربوطه مورد تأیید نهایی قرار گیرد. این افراد در صورت تأیید نهایی در سهمیه رزمندگان گزینش میشوند. (تبصره های این موضوع در دفترچه کنکور آمده است). آن دسته از کارکنان کادر ثابت، پیمانی و وظیفه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران که علاوه بر میزان موظفی، از تاریخ ۳۱ شهریور ۵۹ تا 27 مرداد ۶۷، حداقل ۶ ماه پیوسته و یا ۹ ماه ناپیوسته در عملیاتی به صورت داوطلبانه در خطوط مقدم حضور داشتهاند. (با تأیید بالاترین مقام مربوطه میتوانند از مزایای این قانون استفاده کنند.)
این افراد نیز باید با مراجعه به سازمانهای تابعه فرم مخصوص استفاده از سهمیه رزمندگان در آزمون را تکمیل کنند تا مورد تأیید نهایی قرار گیرند. در صورت تأیید نهایی توسط ارگان ذیربط در سهمیه رزمندگان گزینش میشوند.
سهمیه ایثارگران 30 درصد ظرفیت اصلی (30 درصد ظرفیت هر کد رشته محل) در نظر گرفته شده است. 25 درصد آن متعلق به همسر و فرزندان شهدا و مفقودالاثران، آزادگان و همسر و فرزندان آنان، جانبازان بالای 25 درصد و همسر و فرزندان آنان میباشد. 5 درصد از سهمیه هر کد رشته محل نیز برای جانبازان زیر 25 درصد و همسر و فرزندان آن ها و همسر و فرزندان رزمندگان میباشد. این سهمیه حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در جبهه است. این داوطلبان می بایست پس از دریافت کد 12 رقمی در زمان ثبت نام کنکور و با تکمیل کادر مربوطه در فرم نام نویسی کنکور برای اعمال آن اقدام نمایند.
پنج درصد از ظرفیت هر کد رشته محل به «جانبازان زیر ۲۵ درصد و همسر و فرزندان آنان» و «همسر و فرزندان رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در جبهه» اختصاص دارد. (سهمیه ایثارگران ۵ درصد ظرفیت)
در صورتی که سهمیه ۲۵ درصدی ایثارگران توسط متقاضیان مشمول سهمیه تکمیل نشود، ابتدا به مشمولین سهمیه ۵ درصدی ایثارگران که شرایط و حدنصاب لازم را داشته باشند، تخصیص می یابد. اگر باز هم این ظرفیت خالی ماند، مابقی آن به متقاضیان سهمیه آزاد اختصاص مییابد.
بر اساس قوانین مذکور حدنصاب نمره ایثارگران ( ایثارگران مشمول ظرفیت ۲۵ درصد و ۵ درصدی، ۷۰ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته شده در گزینش آزاد در هر کد رشته محل و حدنصاب نمره رزمندگان ۷۵ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته شده در گزینش آزاد در هر کد رشته محل است.
سهمیهها مختص رشته محلهایی است که امکان گرد کردن ریاضی برای آنها وجود دارد.
سهمیههای مذکور بر اساس قوانین و مقررات میباشد . در صورت هرگونه تغییر در این سهمیهها توسط مراجع ذیصلاح، ضوابط و مقررات اعمالی اطلاع رسانی خواهد شد.
متقاضیان سهمیه ایثارگران، علاوه بر سهمیه ایثارگران همانند سایر متقاضیان در سهمیه مناطق کنکور خود نیز گزینش میشوند. سهمیه مناطق آنها نیز در کارنامه نتایج علمی درج میشود.
بیشتر بخوانید: سهمیه های دانشگاه آزاد
خانواده معظم شهدا (پدر، مادر، خواهر و برادر شهید) برای استفاده از سهمیه مذکور باید نسبت به تکمیل بند مربوط در تقاضانامه ثبت نامی اقدام کنند و نیازی به مراجعه به درگاه اینترنتی ایثار ندارند. در صورت تأیید نهایی توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران، این متقاضیان در سهمیه خانواده شهدا گزینش میشوند.
آن دسته از متقاضیانی که با استفاده از سهمیه شاهد و ایثارگر، یکبار در رشتههای تحصیلی دوره روزانه با آزمون یا بدون آزمون (برای پذیرفته شدگان رزمنده از سال ۱۳۶۸ به بعد و برای پذیرفته شدگان سهمیه شاهد از سال ۱۳۷۶ به بعد) پذیرفته شدند، اعم از اینکه از رشته قبولی انصراف داده و یا در رشته قبولی ثبت نام کرده و یا نکرده باشند، حق استفاده مجدد از سهمیه مذکور در آزمون سراسری در هیچ دورهای اعم از روزانه، نوبت دوم (شبانه،) غیرانتفاعی، پیام نور، شهریه پرداز، پردیس خودگردان، مجازی، دانشگاه آزاد را نخواهند داشت.
داوطلبان مشمول این ماده حق استفاده مجدد از این سهمیه در تمامی دورهها و دانشگاه آزاد اسلامی را ندارند.
همچنین بر اساس قانون آن دسته از متقاضیان سنوات قبل که با استفاده از سهمیههای شاهد و ایثارگر در ردیف پذیرفته شدگان با آزمون و یا بدون آزمون رشتههای تحصیلی غیر روزانه (دورههای نوبت دوم (شبانه) دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی، پیام نور، دانشگاه آزاد، مؤسسات آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی، شهریه پرداز، پردیس خودگردان، مجازی و…) قرار میگیرند، در صورت انصراف از رشته قبولی خود فقط یک بار، مجاز به استفاده مجدد از سهمیههای مربوط در این آزمون خواهند بود.
در واقع اگر متقاضی یک بار از سهمیه ایثارگران جهت ورود به دورههای غیر روزانه استفاده کرده باشد، صرفاً با انصراف از تحصیل میتواند جهت ورود به دورههای غیر روزانه یک بار دیگر استفاده کند.
متقاضیان استفاده از سهمیه رزمندگان (شخص رزمنده داوطلب بسیجی) و ایثارگران (همسر و فرزند رزمنده داوطلب بسیجی) سازمان بسیج مستضعفین، لازم است ضمن مراجعه به محل نگهداری پرونده جبهه (نواحی مقاومت بسیج سراسر کشور،) کد پیگیری ۱۲ رقمی را دریافت کرده و آن را در فرم تقاضانامه اینترنتی آزمون درج کنند.
دانشآموزان براساس سه سال آخر تحصیلی خود، در هر منطقهای باشند، سهمیه آن منطقه به آنها تعلق میگیرد.
شرکت کنندگان متقاضی سهمیه مناطق با توجه به ملاکهای زیر جزو یکی از مناطق ۲،۱ و ۳ محسوب میشوند.
چنانچه متقاضی، بخشهای محل اخذ مدرک تحصیلی خود را اشتباه درج کند به طوری که سهمیه منطقه وی تغییر کند، قبولی او لغو خواهد شد.
از سال 1400 به مدت پنج سال، 5 درصد ظرفیت کل هر رشته محل، برای سهمیه بهیاران می باشد. طبق مصوبات جلسه ۱۴۰ ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ ۱۸ آذرماه ۱۳۹۹ از سال ۱۴۰۰ سهمیه ویژه بهیاران به مدت ۵ سال به میزان ۵ درصد از ظرفیت هر یک از رشته محلهای دوره روزانه مقطع کارشناسی پیوسته رشته پرستاری به بهیاران حائز شرایط اختصاص مییابد.
استان بومی، استان محل خدمت بهیار است. متقاضیان نباید کد رشته محلهای استانهای همجوار را انتخاب کنند. در صورت عدم رعایت این ضابطه در صورت قبولی، قبولی داوطلب لغو خواهد شد.
طول دوره تحصیل و نظام آموزشی مطابق آئین نامه آموزشی مصوب شورای عالی برنامهریزی علوم پزشکی است. قبولی های این سهمیه مجاز به انتقال و جابجایی نیستند.
برنامه آموزشی مطابق برنامه آموزشی مقطع کارشناسی پیوسته پرستاری مصوب شورای عالی برنامهریزی علوم پزشکی است. دروسی که دانشجو در دوره بهیاری گذرانده است در مقطع کارشناسی، شامل تطبیق واحد نمیشود. دانشجو باید تمام دروس مقطع کارشناسی را بگذراند.
متقاضیانی که علاقه مند به استفاده از سهمیه بهیاران در رشته پرستاری هستند. باید علاوه بر انتخاب یکی از سهمیهها برحسب مورد، وضعیت خود را با علامتگذاری قسمت مربوط تعیین کنند. همچنین استان محل خدمت خود را (استان محل اشتغال به حرفه بهیاری) در تقاضانامه ثبت نام اینترنتی درج کنند.
حداقل ۴۰ درصد از ظرفیت کد رشته محل های ناحیه ای، قطبی و کشوری دوره روزانه استانهای ایلام، بوشهر ، چهارمحال و بختیاری، سیستان و بلوچستان، کردستان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان و هرمزگان به داوطلبان بومی این استانها اختصاص می یابد.
در آزمون 1400، 30 درصد ظرفیت رشته های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی و چند رشته دیگر، از داوطلبان بومی استانی و در بعضی رشته ها به صورت بومی شهر (یا بخش) پذیرش می شود. شرایط این روش پذیرش:
این سهمیه مخصوص داوطلبان بومی بخشهای شهرستانهای استان کرمنشاه به شرح زیر میباشد:
این سهمیه شامل داوطلبانی است که در زمان وقوع زلزله در یکی از مقاطع سال دوم، سوم یا پیش دانشگاهی در بخش های بالا در حال تحصیل بوده اند، یا در آنجا اقامت داشته اند.
حد نصاب استفاده از این سهمیه ۸۰ درصد نمره علمی گزینش آزاد می باشد. حد نصاب استفاده از این سهمیه برای رشته های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی ۸۵ درصد نمره علمی گزینش آزاد میباشد.
یکی از مهم ترین موارد در انتخاب رشته کنکور داوطلب، بومی گزینی است. احتمال قبولی داوطلب را در دانشگاه بومی بیشتر میباشد.
هر رشته محل، ظرفیتی دارد که میان سهمیه های مختلف تقسیم می شود. در گزینش بومی، بخشی از ظرفیت هر رشته محل مخصوص داوطلبان بومی است. بنابراین احتمال قبولی داوطلبان بومی در دانشگاههای استان بومی یا نزدیک به آن بیشتر از دیگران است.
برای استفاده از مزایای گزینش بومی، لازم است این موارد را بشناسید:
بیشتر بخوانید: مشاوره و برنامه ریزی کنکور سراسری
بر اساس مصوبه پنجاه و چهارمين جلسه كميته مطالعه و برنامه ريزی كنكور، آن دسته از متقاضيان سنوات قبل كه با استفاده از سهميه های شاهد و ايثارگر در رديف پذيرفته شدگان با آزمون و يا بدون آزمون رشته های تحصیلی غير روزانه (دوره های نوبت دوم (شبانه) دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی، دانشگاه پيام نور، دانشگاه آزاد اسلامی، موسسات آموزش عالی غيردولتی و غيرانتفاعی، شهريه پرداز، پرديس خودگردان، مجازی و …) قرار گرفته اند، در صورت انصراف داوطلبان از رشته قبولی خود فقط يک بار، مجاز به استفاده مجدد از سهميه های مربوط در اين آزمون میباشند.
اگر متقاضی يک بار از سهميه ايثارگران جهت ورود به دوره های غيرروزانه استفاده کرده باشد. صرفا با انصراف از تحصيل می تواند جهت ورود به دوره های غيرروزانه يک بار ديگر استفاده نمايد.
اگر داوطلبی يک بار از سهميه ايثارگران برای دوره هاي روزانه از سال 1368 به بعد استفاده کرده باشد! ديگر حق استفاده از سهميه در هيچ دوره ای و دانشگاه آزاد اسلامی را در آزمون سراسری ندارد.
یکی از موارد مهم در کنکور هر سال سهم سوابق تحصیلی در گزینش دانشجویان است. بر این اساس تأثیر سوابق تحصیلی در آزمون ۱۴۰۰ به میزان ۳۰ درصد مثبت در رشتههای با آزمون است. تأثیر سوابق تحصیلی در کنکور ۹۹ نیز به همین میزان بود. در زمینه حذف کنکور بحثهایی در شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی مطرح شد. با وجود مصوبه شورای سنجش و پذیرش درباره کنکور ۱۴۰۰ امکان تغییر در نحوه تأثیر سوابق تحصیلی را منتفی میکند. اگر تصمیمهای جدیدی در این زمینه و سهمیه های کنکور اتخاذ شود در کنکور سالهای آینده اجرایی خواهد شد.
داوطلبان عزیز توجه فرمایید با توجه به عدم انتشار دفترچه کنکور سراسری ۱۴۰۱ ، موارد اعلامی مربوط به سال گذشته میباشد. لذا بعد از انتشار دفترچه این مقاله به روزرسانی خواهد شد.